Trong bối cảnh đất nước hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng theo tinh thần Nghị quyết số 22-NQ/TW ngày 10/4/2013 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế, để đáp ứng được với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, căn cứ Thông tư liên tịch số 02/2015/TTLT-BNG-BNV ngày 28/6/2015 của Bộ Ngoại giao và Bộ Nội vụ, ngày 30/6/2016, Hội đồng nhân dân tỉnh có Nghị Quyết số 15/NQ-HĐND về việc thành lập Sở Ngoại vụ. Ngày 30/9/2016, Ủy ban nhân dân tỉnh có Quyết định số 720/QĐ-UBND về việc quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Sở Ngoại vụ. Sở Ngoại vụ chính thức ra mắt và đi vào hoạt động từ ngày 10/10/2016 với chức năng tham mưu, giúp Tỉnh uỷ, Ủy ban nhân dân tỉnh về công tác đối ngoại Đảng (thông qua Ban Cán sự Đảng Ủy ban nhân dân tỉnh), thực hiện quản lý nhà nước về công tác ngoại vụ và công tác biên giới lãnh thổ quốc gia.
Về cơ cấu tổ chức, Sở Ngoại vụ gồm có Văn phòng (bao gồm công tác Thanh tra), Phòng Quản lý biên giới, Phòng Hợp tác Quốc tế và Phòng Lãnh sự - Người Việt Nam ở nước ngoài.
Tuy mới được thành lập và đi vào hoạt động nhưng đơn vị đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo triển khai nhiều nội dung, đạt kết quả trên các lĩnh vực như sau:
Thực hiện nghiêm túc công tác quản lý đoàn ra theo đúng Chỉ thị số 38-CT/TW của Bộ Chính trị và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Tham mưu UBND tỉnh tổ chức các đoàn đi quảng bá, xúc tiến thương mại đầu tư tại Cộng hòa Séc, Nam Phi, Hàn Quốc, Nhật Bản.
Tổ chức đón tiếp, hướng dẫn các đoàn khách ngoại giao, khách quốc tế đến thăm, làm việc với UBND tỉnh đúng nghi thức, chu đáo, trọng thị. Tham mưu UBND tỉnh cho phép các đơn vị, địa phương tiếp xúc, làm việc với khách nước ngoài theo đúng quy chế làm việc của UBND tỉnh.
Duy trì mối quan hệ láng giềng, hữu nghị truyền thống, tăng cường hợp tác phát triển trên các lĩnh vực kinh tế - xã hội với các tỉnh Đông Bắc Campuchia, Hạ Lào và các tỉnh trong khu vực tam giác phát triển Campuchia – Lào – Việt Nam. Tham gia nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sỹ chuyên gia, quân tình nguyện Việt Nam hy sinh trong các thời kỳ chiến tranh ở Campuchia về nước; nhiệm vụ phân giới cắm mốc trên đất liền Việt Nam – Campuchia, góp phần xây dựng đường biên giới hòa bình, ổn định và phát triển.
Đẩy mạnh hội nhập quốc tế, trọng tâm là ngoại giao kinh tế, từng bước thiết lập, phát triển quan hệ hợp tác với Đại sứ quán, Tổng Lãnh sự quán các nước tại Việt Nam như Israel, Nga, Hoa Kỳ, New Zealand, Pháp, Nhật, Hàn Quốc, Ấn Độ, Singapore…. UBND tỉnh ký kết Biên bản ghi nhớ hợp tác với các địa phương, đơn vị của Cộng hòa Séc, Hàn Quốc.
Thực hiện tốt vai trò cơ quan đầu mối, chủ trì phối hợp với các đơn vị của Bộ Ngoại giao, các cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự nước ngoài tại Việt Nam và các sở, ban, ngành của tỉnh để làm cầu nối quảng bá thông tin, giới thiệu, kết nối tỉnh Gia Lai với các nước trong khu vực và quốc tế. Qua đó, thông tin, hình ảnh tỉnh Gia Lai được các đối tác, doanh nghiệp nước ngoài biết đến rộng rãi. Số lượng đối tác, doanh nghiệp nước ngoài đến tỉnh Gia Lai tìm hiểu cơ hội hợp tác, đầu tư ngày càng gia tăng nhất là trên lĩnh vực năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời.
Chủ trì xây dựng danh mục dự án ưu tiên kêu gọi vận động viện trợ phi chính phủ nước ngoài trong giai đoạn 2018-2020, tổ chức thành công Hội nghị vận động viện trợ phi chính phủ nước ngoài năm 2018. Số lượng các tổ chức phi chính phủ nước ngoài, nhà tài trợ đến tỉnh hoạt động có sự biến động theo hướng tích cực, tăng dần. Hiện có 25 tổ chức đăng ký hoạt động tại tỉnh Gia Lai so với năm 2016 là 13 tổ chức.
Công tác người Việt Nam ở nước ngoài được quan tâm. Tổ chức các hoạt động thăm hỏi, hỗ trợ người Việt Nam ở nước ngoài giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc; hỗ trợ dạy và học tiếng Việt hiệu quả nhất là đối với người Campuchia gốc Việt Nam đang sinh sống, làm việc tại Campuchia.